بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَّثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴿1﴾
ستايش مخصوص خداوندى است آفريننده آسمانها و زمين، که فرشتگان را رسولانى قرار داد داراى بالهاى دوگانه و سهگانه و چهارگانه، او هر چه بخواهد در آفرينش مىافزايد، و او بر هر چيزى تواناست!﴿1﴾
مَا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِن بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴿2﴾
هر رحمتى را خدا به روى مردم بگشايد، کسى نمىتواند جلو آن را بگيرد؛ و هر چه را امساک کند، کسى غير از او قادر به فرستادن آن نيست؛ و او عزيز و حکيم است!﴿2﴾
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ﴿3﴾
اى مردم! به ياد آوريد نعمت خدا را بر شما؛ آيا آفرينندهاى جز خدا هست که شما را از آسمان و زمين روزى دهد؟! هيچ معبودى جز او نيست؛ با اين حال چگونه به سوى باطل منحرف مىشويد؟!﴿3﴾
وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ﴿4﴾
اگر تو را تکذيب کنند (غم مخور، موضوع تازهاى نيست) پيامبران پيش از تو نيز تکذيب شدند؛ و همه کارها بسوى خدا بازمىگردد.﴿4﴾
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ﴿5﴾
اى مردم! وعده خداوند حقّ است؛ مبادا زندگى دنيا شما را بفريبد، و مبادا شيطان شما را فريب دهد و به (کرم) خدا مغرور سازد!﴿5﴾
إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ﴿6﴾
البتّه شيطان دشمن شماست، پس او را دشمن بدانيد؛ او فقط حزبش را به اين دعوت مىکند که اهل آتش سوزان (جهنّم) باشند!﴿6﴾
الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ﴿7﴾
کسانى که راه کفر پيش گرفتند، براى آنان عذابى سخت است؛ و کسانى که ايمان آوردند و کارهاى شايسته انجام دادند، آمرزش و پاداش بزرگ از آن آنهاست!﴿7﴾
أَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ﴿8﴾
آيا کسى که عمل بدش براى او آراسته شده و آن را خوب و زيبا مىبيند (همانند کسى است که واقع را آنچنان که هست مىيابد)؟! خداوند هر کس را بخواهد گمراه مى سازد و هر کس را بخواهد هدايت مىکند؛ پس جانت به خاطر شدّت تأسف بر آنان از دست نرود؛ خداوند به آنچه انجام مىدهند داناست!﴿8﴾
وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ﴿9﴾
خداوند کسى است که بادها را فرستاد تا ابرهايى را به حرکت درآورند؛ سپس ما اين ابرها را به سوى زمين مردهاى رانديم و به وسيله آن، زمين را پس از مردنش زنده مىکنيم؛ رستاخيز نيز همين گونه است!﴿9﴾
مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَكْرُ أُوْلَئِكَ هُوَ يَبُورُ﴿10﴾
کسى که خواهان عزّت است (بايد از خدا بخواهد چرا که) تمام عزّت براى خداست؛ سخنان پاکيزه به سوى او صعود مىکند، و عمل صالح را بالا مىبرد؛ و آنها که نقشههاى بد مىکشند، عذاب سختى براى آنهاست و مکر (و تلاش افسادگرانه) آنان نابود مىشود (و به جايى نمىرسد)!﴿10﴾
وَاللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلَا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ﴿11﴾
خداوند شما را از خاکى آفريد، سپس از نطفهاى؛ سپس شما را بصورت زوجهايى قرار داد؛ هيچ جنس مادهاى باردار نمىشود و وضع حمل نمىکند مگر به علم او، و هيچ کس عمر طولانى نمىکند، يا از عمرش کاسته نمىشود مگر اينکه در کتاب (علم خداوند) ثبت است؛ اينها همه براى خداوند آسان است.﴿11﴾
وَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِن كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ﴿12﴾
دو دريا يکسان نيستند: اين يکى دريايى است که آبش گوارا و شيرين و نوشيدنش خوشگوار است، و آن يکى شور و تلخ و گلوگير؛ (امّا) از هر دو گوشتى تازه مى خوريد و وسايل زينتى استخراج کرده مىپوشيد؛ و کشتيها را در آن مىبينى که آنها را مىشکافند (و به سوى مقصد پيش مىروند) تا از فضل خداوند بهرهگيريد، و شايد شکر (نعمتهاى او را) بجا آوريد!﴿12﴾
يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ﴿13﴾
او شب را در روز داخل مىکند و روز را در شب؛ و خورشيد و ماه را مسخّر (شما) کرده، هر يک تا سرآمد معيّنى به حرکت خود ادامه مىدهد؛ اين است خداوند، پروردگار شما؛ حاکميّت (در سراسر عالم) از آن اوست: و کسانى را که جز او مىخوانيد (و مىپرستيد) حتى به اندازه پوست نازک هسته خرما مالک نيستند!﴿13﴾
إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ﴿14﴾
اگر آنها را بخوانيد صداى شما را نمىشنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمىگويند؛ و روز قيامت، شرک (و پرستش) شما را منکر مىشوند، و هيچ کس مانند (خداوند آگاه و) خبير تو را (از حقايق) با خبر نمىسازد!﴿14﴾
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ﴿15﴾
اى مردم شما (همگى) نيازمند به خدائيد؛ تنها خداوند است که بىنياز و شايسته هر گونه حمد و ستايش است!﴿15﴾
إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ﴿16﴾
اگر بخواهد شما را مىبرد و خلق جديدى مىآورد؛﴿16﴾
وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ﴿17﴾
و اين براى خداوند مشکل نيست!﴿17﴾
وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ﴿18﴾
هيچ گنهکارى بار گناه ديگرى را بر دوش نمىکشد؛ و اگر شخص سنگينبارى ديگرى را براى حمل گناه خود بخواند، چيزى از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از نزديکان او باشد! تو فقط کسانى را بيممىدهى که از پروردگار خود در پنهانى مىترسند و نماز را برپا مىدارند؛ و هر کس پاکى (و تقوا) پيشه کند، نتيجه آن به خودش بازمىگردد؛ و بازگشت (همگان) به سوى خداست!﴿18﴾
وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ﴿19﴾
و نابينا و بينا هرگز برابر نيستند،﴿19﴾
وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ﴿20﴾
و نه ظلمتها و روشنايى،﴿20﴾
وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ﴿21﴾
و نه سايه (آرامبخش) و باد داغ و سوزان!﴿21﴾
وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَاءُ وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِي الْقُبُورِ﴿22﴾
و هرگز مردگان و زندگان يکسان نيستند! خداوند پيام خود را به گوش هر کس بخواهد مىرساند، و تو نمىتوانى سخن خود را به گوش آنان که در گور خفتهاند برسانى!﴿22﴾
إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ﴿23﴾
تو فقط انذارکنندهاى، (اگر ايمان نياورند نگران نباش، وظيفهات را انجام ده.)﴿23﴾
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ﴿24﴾
ما تو را بحق براى بشارت و انذار فرستاديم؛ و هر امّتى در گذشته انذارکنندهاى داشته است!﴿24﴾
وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتَابِ الْمُنِيرِ﴿25﴾
اگر تو را تکذيب کنند (عجيب نيست)؛ کسانى که پيش از آنان بودند (نيز پيامبران خود را) تکذيب کردند؛ آنها با دلايل روشن و کتابهاى پند و موعظه و کتب آسمانى روشنگر (مشتمل بر معارف و احکام) به سراغ آنان آمدند (امّا کوردلان ايمان نياوردند).﴿25﴾
ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ﴿26﴾
سپس من کافران را (بعد از اتمام حجّت) گرفتم (و سخت مجازات کردم)؛ مجازات من نسبت به آنان چگونه بود؟!﴿26﴾
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِيضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِيبُ سُودٌ﴿27﴾
آيا نديدى خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد که بوسيله آن ميوههايى رنگارنگ (از زمين) خارج ساختيم و از کوهها نيز (به لطف پروردگار) جادههايى آفريده شده سفيد و سرخ و به رنگهاى مختلف و گاه به رنگ کاملاً سياه!﴿27﴾
وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ﴿28﴾
و از انسانها و جنبندگان و چهارپايان انواعى با رنگهاى مختلف، (آرى) حقيقت چنين است: از ميان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او مىترسند؛ خداوند عزيز و غفور است!﴿28﴾
إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ﴿29﴾
کسانى که کتاب الهى را تلاوت مىکنند و نماز را برپا مىدارند و از آنچه به آنان روزى دادهايم پنهان و آشکار انفاق مىکنند، تجارتى (پرسود و) بىزيان و خالى از کساد را اميد دارند.﴿29﴾
لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ﴿30﴾
(آنها اين اعمال صالح را انجام مىدهند) تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بيفزايد که او آمرزنده و شکرگزار است!﴿30﴾
وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبَادِهِ لَخَبِيرٌ بَصِيرٌ﴿31﴾
و آنچه از کتاب به تو وحى کرديم حق است و تصديقکننده و هماهنگ با کتب پيش از آن؛ خداوند نسبت به بندگانش خبير و بيناست!﴿31﴾
ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ﴿32﴾
سپس اين کتاب (آسمانى) را به گروهى از بندگان برگزيده خود به ميراث داديم؛ (امّا) از ميان آنها عدهاى بر خود ستم کردند، و عدهاى ميانه رو بودند،و گروهى به اذن خدا در نيکيها (از همه) پيشى گرفتند، و اين، همان فضيلت بزرگ است!﴿32﴾
جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ﴿33﴾
(پاداش آنان) باغهاى جاويدان بهشت است که در آن وارد مىشوند در حالى که با دستبندهايى از طلا و مرواريد آراستهاند، و لباسشان در آنجا حرير است!﴿33﴾
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ﴿34﴾
آنها مىگويند: «حمد (و ستايش) براى خداوندى است که اندوه را از ما برطرف ساخت؛ پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است!﴿34﴾
الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ﴿35﴾
همان کسى که با فضل خود ما را در اين سراى اقامت (جاويدان) جاى داد که نه در آن رنجى به ما مىرسد و نه سستى و واماندگى!﴿35﴾
وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا يُقْضَى عَلَيْهِمْ فَيَمُوتُوا وَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا كَذَلِكَ نَجْزِي كُلَّ كَفُورٍ﴿36﴾
و کسانى که کافر شدند، آتش دوزخ براى آنهاست؛ هرگز فرمان مرگشان صادر نمىشود تا بميرند، و نه چيزى از عذابش از آنان تخفيف داده مىشود؛ اين گونه هر کفرانکنندهاى را کيفر مىدهيم!﴿36﴾
وَهُمْ يَصْطَرِخُونَ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَيْرَ الَّذِي كُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْكُم مَّا يَتَذَكَّرُ فِيهِ مَن تَذَكَّرَ وَجَاءَكُمُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِينَ مِن نَّصِيرٍ﴿37﴾
آنها در دوزخ فرياد مىزنند: «پروردگارا! ما را خارج کن تا عمل صالحى انجام دهيم غير از آنچه انجام مىداديم!» (در پاسخ به آنان گفته مىشود:) آيا شما را به اندازهاى که هر کس اهل تذکّر است در آن متذکّر مىشود عمر نداديم، و انذارکننده (الهى) به سراغ شما نيامد؟! اکنون بچشيد که براى ظالمان هيچ ياورى نيست!﴿37﴾
إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَيْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ﴿38﴾
خداوند از غيب آسمانها و زمين آگاه است، و آنچه را در درون دلهاست مىداند!﴿38﴾
هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ فَمَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا وَلَا يَزِيدُ الْكَافِرِينَ كُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا﴿39﴾
اوست که شما را جانشينانى در زمين قرار داد؛ هر کس کافر شود، کفر او به زيان خودش خواهد بود، و کافران را کفرشان جز خشم و غضب در نزد پروردگار چيزى نمىافزايد، و (نيز) کفرشان جز زيان و خسران چيزى بر آنها اضافه نمىکند!﴿39﴾
قُلْ أَرَأَيْتُمْ شُرَكَاءَكُمُ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّنْهُ بَلْ إِن يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُم بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا﴿40﴾
بگو: «اين معبودانى را که جز خدا مىخوانيد به من نشان دهيد چه چيزى از زمين را آفريدهاند، يا اينکه شرکتى در (آفرينش و مالکيّت) آسمانها دارند؟! يا به آنان کتابى (آسمانى) دادهايم و دليلى از آن براى (شرک) خود دارند؟!» نه هيچ يک از اينها نيست، ظالمان فقط وعدههاى دروغين به يکديگر مىدهند!﴿40﴾
إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا﴿41﴾
خداوند آسمانها و زمين را نگاه مىدارد تا از نظام خود منحرف نشوند؛ و هرگاه منحرف گردند، کسى جز او نمىتواند آنها را نگاه دارد، او بردبار و غفور است!﴿41﴾
وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَهُمْ نَذِيرٌ لَّيَكُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِيرٌ مَّا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا﴿42﴾
آنان با نهايت تأکيد به خدا سوگند خوردند که اگر پيامبرى انذارکننده به سراغشان آيد، هدايت يافتهترين امّتها خواهند بود؛ امّا چون پيامبرى براى آنان آمد، جز فرار و فاصلهگرفتن از (حق) چيزى بر آنها نيفزود!﴿42﴾
اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا﴿43﴾
اينها همه بخاطر استکبار در زمين و نيرنگهاى بدشان بود؛ امّا اين نيرنگها تنها دامان صاحبانش را مىگيرد؛ آيا آنها چيزى جز سنّت پيشينيان و (عذابهاى دردناک آنان) را انتظار دارند؟! هرگز براى سنّت خدا تبديل نخواهى يافت، و هرگز براى سنّت الهى تغييرى نمىيابى!﴿43﴾
أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِن شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا﴿44﴾
آيا آنان در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت کسانى که پيش از آنها بودند چگونه بود؟! همانها که از اينان قويتر (و نيرومندتر) بودند؛ نه چيزى در آسمانها و نه چيزى در زمين از حوزه قدرت او بيرون نخواهد رفت؛ او دانا و تواناست!﴿44﴾
وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا كَسَبُوا مَا تَرَكَ عَلَى ظَهْرِهَا مِن دَابَّةٍ وَلَكِن يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِ بَصِيرًا﴿45﴾
اگر خداوند مردم را به سبب کارهايى که انجام دادهاند مجازات کند، جنبندهاى را بر پشت زمين باقى نخواهد گذاشت! ولى (به لطفش) آنها را تا سرآمد معيّنى تأخير مىاندازد (و مهلت اصلاح مىدهد) امّا هنگامى که اجل آنان فرا رسد، (خداوند هر کس را به مقتضاى عملش جزا مىدهد) او نسبت به بندگانش بيناست (و از اعمال و نيّات همه آگاه است)!﴿45﴾