بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ﴿1﴾
پاک و منزّه است خدايى که بندهاش را در يک شب، از مسجد الحرام به مسجد الاقصى -که گرداگردش را پربرکت ساختهايم- برد، تا برخى از آيات خود را به او نشان دهيم؛ چرا که او شنوا و بيناست.﴿1﴾
وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلاً﴿2﴾
ما به موسى کتاب آسمانى داديم؛ و آن را وسيله هدايت بنى اسرائيل ساختيم؛ (و گفتيم:) غير ما را تکيهگاه خود قرار ندهيد!﴿2﴾
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا﴿3﴾
اى فرزندان کسانى که با نوح (بر کشتى) سوار کرديم! او بنده شکرگزارى بود. (شما هم مانند او باشيد، تا نجات يابيد!)﴿3﴾
وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا﴿4﴾
ما به بنى اسرائيل در کتاب (تورات) اعلام کرديم که دوبار در زمين فساد خواهيد کرد، و برترىجويى بزرگى خواهيد نمود.﴿4﴾
فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً﴿5﴾
هنگامى که نخستين وعده فرا رسد، گروهى از بندگان پيکارجوى خود را بر ضدّ شما ميانگيزيم (تا شما را سخت در هم کوبند؛ حتى براى به دست آوردن مجرمان)، خانهها را جستجو مىکنند؛ و اين وعدهاى است قطعى!﴿5﴾
ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا﴿6﴾
سپس شما را بر آنها چيره مىکنيم؛ و شما را به وسيله داراييها و فرزندانى کمک خواهيم کرد؛ و نفرات شما را بيشتر (از دشمن) قرارمىدهيم.﴿6﴾
إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا﴿7﴾
اگر نيکى کنيد، به خودتان نيکى مىکنيد؛ و اگر بدى کنيد باز هم به خود مىکنيد. و هنگامى که وعده دوم فرا رسد، (آنچنان دشمن بر شما سخت خواهد گرفت که) آثار غم و اندوه در صورتهايتان ظاهر مىشود؛ و داخل مسجد (الاقصى) مىشوند همان گونه که بار اول وارد شدند؛ و آنچه را زير سلطه خود مىگيرند، در هم مىکوبند.﴿7﴾
عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴿8﴾
اميد است پروردگارتان به شما رحم کند! هرگاه برگرديد، ما هم بازمىگرديم؛ و جهنّم را براى کافران، زندان سختى قرار داديم.﴿8﴾
إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا﴿9﴾
اين قرآن، به راهى که استوارترين راههاست، هدايت مىکند؛ و به مؤمنانى که اعمال صالح انجام مىدهند، بشارت مىدهد که براى آنها پاداش بزرگى است.﴿9﴾
وأَنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا﴿10﴾
و اينکه آنها که به قيامت ايمان نمىآورند، عذاب دردناکى براى آنان آماده ساختهايم.﴿10﴾
وَيَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً﴿11﴾
انسان (بر اثر شتابزدگى)، بديها را طلب مىکند آن گونه که نيکيها را مىطلبد؛ و انسان، هميشه عجول بوده است!﴿11﴾
وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلاً﴿12﴾
ما شب و روز را دو نشانه توحيد و عظمت خود قرار داديم؛ سپس نشانه شب را محو کرده، و نشانه روز را روشنىبخش ساختيم تا (در پرتو آن،) فضل پروردگارتان را بطلبيد (و به تلاش زندگى برخيزيد)، و عدد سالها و حساب را بدانيد؛ و هر چيزى را بطور مشخّص و آشکار، بيان کرديم.﴿12﴾
وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا﴿13﴾
و هر انسانى، اعمالش را بر گردنش آويختهايم؛ و روز قيامت، کتابى براى او بيرون مىآوريم که آن را در برابر خود، گشوده مىبيند! (اين همان نامه اعمال اوست!)﴿13﴾
اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا﴿14﴾
(و به او مىگوييم:) کتابت را بخوان، کافى است که امروز، خود حسابگر خويش باشى!﴿14﴾
مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً﴿15﴾
هر کس هدايت شود، براى خود هدايت يافته؛ و آن کس که گمراه گردد، به زيان خود گمراه شده است؛ و هيچ کس بار گناه ديگرى را به دوش نمىکشد؛ و ما هرگز (قومى را) مجازات نخواهيم کرد، مگر آنکه پيامبرى مبعوث کرده باشيم (تا وظايفشان را بيان کند.)﴿15﴾
وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا﴿16﴾
و هنگامى که بخواهيم شهر و ديارى را هلاک کنيم، نخست اوامر خود را براى «مترفين» (و ثروتمندان مست شهوت) آنجا، بيان مىداريم، سپس هنگامى که به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات يافتند، آنها را به شدّت درهم مىکوبيم.﴿16﴾
وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًَا بَصِيرًا﴿17﴾
چه بسيار مردمى که در قرون بعد از نوح، زندگى مىکردند؛ (و طبق همين سنت،) آنها را هلاک کرديم! و کافى است که پروردگارت از گناهان بندگانش آگاه، و نسبت به آن بيناست.﴿17﴾
مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا﴿18﴾
آن کس که (تنها) زندگى زودگذر (دنيا) را مىطلبد، آن مقدار از آن را که بخواهيم -و به هر کس اراده کنيم- مىدهيم؛ سپس دوزخ را براى او قرار خواهيم داد، که در آتش سوزانش مىسوزد در حالى که نکوهيده و رانده (درگاه خدا) است.﴿18﴾
وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا﴿19﴾
و آن کس که سراى آخرت را بطلبد، و براى آن سعى و کوشش کند -در حالى که ايمان داشته باشد- سعى و تلاش او، (از سوى خدا) پاداش داده خواهد شد.﴿19﴾
كُلاًّ نُّمِدُّ هَؤُلاءِ وَهَؤُلاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا﴿20﴾
هر يک از اين دو گروه را از عطاى پروردگارت، بهره و کمک مىدهيم؛ و عطاى پروردگارت هرگز (از کسى) منع نشده است.﴿20﴾
انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلاً﴿21﴾
ببين چگونه بعضى را (در دنيا بخاطر تلاششان) بر بعضى ديگر برترى بخشيدهايم؛ درجات آخرت و برتريهايش، از اين هم بيشتر است!﴿21﴾
لاَّ تَجْعَل مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولاً﴿22﴾
هرگز معبود ديگرى را با خدا قرار مده، که نکوهيده و بىيار و ياور خواهى نشست!﴿22﴾
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا﴿23﴾
و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستيد! و به پدر و مادر نيکى کنيد! هرگاه يکى از آن دو، يا هر دوى آنها، نزد تو به سن پيرى رسند، کمترين اهانتى به آنها روا مدار! و بر آنها فرياد مزن! و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوارانه به آنها بگو!﴿23﴾
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا﴿24﴾
و بالهاى تواضع خويش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر! و بگو: «پروردگارا! همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربيت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده!»﴿24﴾
رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا﴿25﴾
پروردگار شما از درون دلهايتان آگاهتر است؛ (اگر لغزشى در اين زمينه داشتيد) هر گاه صالح باشيد (و جبران کنيد) او بازگشتکنندگان را مىبخشد.﴿25﴾
وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا﴿26﴾
و حقّ نزديکان را بپرداز، و (همچنين حق) مستمند و وامانده در راه را! و هرگز اسراف و تبذير مکن،﴿26﴾
إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا﴿27﴾
چرا که تبذيرکنندگان، برادران شياطينند؛ و شيطان در برابر پروردگارش، بسيار ناسپاس بود!﴿27﴾
وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلاً مَّيْسُورًا﴿28﴾
و هرگاه از آنان [= مستمندان] روى برتابى، و انتظار رحمت پروردگارت را داشته باشى (تا گشايشى در کارت پديد آيد و به آنها کمک کنى)، با گفتار نرم و آميخته با لطف با آنها سخن بگو!﴿28﴾
وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا﴿29﴾
هرگز دستت را بر گردنت زنجير مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بيش از حدّ (نيز) دست خود را مگشاى، تا مورد سرزنش قرار گيرى و از کار فرومانى!﴿29﴾
إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا﴿30﴾
به يقين، پروردگارت روزى را براى هر کس بخواهد، گشاده يا تنگ مىدارد؛ او نسبت به بندگانش، آگاه و بيناست.﴿30﴾
وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْءًا كَبِيرًا﴿31﴾
و فرزندانتان را از ترس فقر، نکشيد! ما آنها و شما را روزى مىدهيم؛ مسلماً کشتن آنها گناه بزرگى است!﴿31﴾
وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلاً﴿32﴾
و نزديک زنا نشويد، که کار بسيار زشت، و بد راهى است!﴿32﴾
وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا﴿33﴾
و کسى را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشيد، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، براى وليش سلطه (و حق قصاص) قرار داديم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمايت است!﴿33﴾
وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولاً﴿34﴾
و به مال يتيم، جز به بهترين راه نزديک نشويد، تا به سر حد بلوغ رسد! و به عهد (خود) وفا کنيد، که از عهد سؤال مىشود!﴿34﴾
وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً﴿35﴾
و هنگامى که پيمانه مىکنيد، حق پيمانه را ادا نماييد، و با ترازوى درست وزن کنيد! اين براى شما بهتر، و عاقبتش نيکوتر است.﴿35﴾
وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً﴿36﴾
از آنچه به آن آگاهى ندارى، پيروى مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند.﴿36﴾
وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولاً﴿37﴾
و روى زمين، با تکبر راه مرو! تو نمىتوانى زمين را بشکافى، و طول قامتت هرگز به کوهها نمىرسد!﴿37﴾
كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا﴿38﴾
همه اينها گناهش نزد پروردگار تو ناپسند است.﴿38﴾
ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا﴿39﴾
اين (احکام)، از حکمتهايى است که پروردگارت به تو وحى فرستاده؛ و هرگز معبودى با خدا قرار مده، که در جهنم افکنده مىشوى، در حالى که سرزنش شده، و رانده (درگاه خدا) خواهى بود!﴿39﴾
أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلاً عَظِيمًا﴿40﴾
آيا پروردگارتان فرزندان پسر را مخصوص شما ساخته، و خودش دخترانى از فرشتگان برگزيده است؟! شما سخن بزرگ (و بسيار زشتى) مىگوييد!﴿40﴾
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورًا﴿41﴾
ما در اين قرآن، انواع بيانات مؤثر را آورديم تا متذکر شوند! ولى (گروهى از کوردلان،) جز بر نفرتشان نمىافزايد.﴿41﴾
قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لاَّبْتَغَوْاْ إِلَى ذِي الْعَرْشِ سَبِيلاً﴿42﴾
بگو: «اگر آنچنان که آنها مىگويند با او خدايانى بود، در اين صورت، (خدايان) سعى مىکردند راهى به سوى (خداوند) صاحب عرش پيدا کنند.»﴿42﴾
سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا﴿43﴾
او پاک و برتر است از آنچه آنها مىگويند، بسيار برتر و منزهتر!﴿43﴾
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا﴿44﴾
آسمانهاى هفتگانه و زمين و کسانى که در آنها هستند، همه تسبيح او مىگويند؛ و هر موجودى، تسبيح و حمد او مىگويد؛ ولى شما تسبيح آنها را نمىفهميد؛ او بردبار و آمرزنده است.﴿44﴾
وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا﴿45﴾
و هنگامى که قرآن مىخوانى، ميان تو و آنها که به آخرت ايمان نمىآورند، حجاب ناپيدايى قرارمىدهيم؛﴿45﴾
وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا﴿46﴾
و بر دلهايشان پوششهايى، تا آن را نفهمند؛ و در گوشهايشان سنگينى؛ و هنگامى که پروردگارت را در قرآن به يگانگى ياد مىکنى، آنها پشت مىکنند و از تو روى بر مىگردانند.﴿46﴾
نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَّسْحُورًا﴿47﴾
هنگامى که به سخنان تو گوش فرامىدهند، ما بهتر مىدانيم براى چه گوش فرا مىدهند؛ (و همچنين) در آن هنگام که با هم نجوا مىکنند؛ آنگاه که ستمگران مىگويند: «شما جز از انسانى که افسون شده، پيروى نمىکنيد!»﴿47﴾
انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُواْ لَكَ الأَمْثَالَ فَضَلُّواْ فَلاَ يَسْتَطِيعْونَ سَبِيلاً﴿48﴾
ببين چگونه براى تو مثلها زدند! در نتيجه گمراه شدند، و نمىتوانند راه حق را پيدا کنند.﴿48﴾
وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا﴿49﴾
و گفتند: «آيا هنگامى که ما، استخوانهاى پوسيده و پراکندهاى شديم، دگر بار آفرينش تازهاى خواهيم يافت؟!»﴿49﴾
قُل كُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا﴿50﴾
بگو: «شما سنگ باشيد يا آهن،﴿50﴾
أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا﴿51﴾
يا هر مخلوقى که در نظر شما، از آن هم سختتر است (و از حيات و زندگى دورتر مىباشد، باز خدا قادر است شما را به زندگى مجدد بازگرداند). آنها بزودى مى گويند: «چه کسى ما را بازمىگرداند؟!» بگو: «همان کسى که نخستين بار شما را آفريد.» آنان سر خود را (از روى تعجب و انکار،) به سوى تو خم مىکنند و مىگويند: «در چه زمانى خواهد بود؟!» بگو: «شايد نزديک باشد!﴿51﴾
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً﴿52﴾
همان روز که شما را (از قبرهايتان) فرامىخواند؛ شما هم اجابت مىکنيد در حالى که حمد او را مىگوييد؛ مىپنداريد تنها مدت کوتاهى (در جهان برزخ) درنگ کردهايد!»﴿52﴾
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا﴿53﴾
به بندگانم بگو: «سخنى بگويند که بهترين باشد! چرا که (شيطان بوسيله سخنان ناموزون)، ميان آنها فتنه و فساد مىکند؛ هميشه شيطان دشمن آشکارى براى انسان بوده است!﴿53﴾
رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلاً﴿54﴾
پروردگار شما، از (نيات و اعمال) شما آگاهتر است؛ اگر بخواهد (و شايسته بداند)، شما را مشمول رحمت خود مىسازد؛ و اگر بخواهد، مجازات مىکند؛ و ما تو را بعنوان مأمور بر آنان نفرستادهايم (که آنان را مجبور به ايمان کنى!)﴿54﴾
وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا﴿55﴾
پروردگار تو، از حال همه کسانى که در آسمانها و زمين هستند، آگاهتر است؛ و (اگر تو را بر ديگران برترى داديم، بخاطر شايستگى توست،) ما بعضى از پيامبران را بر بعضى ديگر برترى داديم؛ و به داوود، زبور بخشيديم.﴿55﴾
قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلاَ تَحْوِيلاً﴿56﴾
بگو: «کسانى را که غير از خدا (معبود خود) مىپنداريد، بخوانيد! آنها نه مىتوانند مشکلى را از شما برطرف سازند، و نه تغييرى در آن ايجاد کنند.»﴿56﴾
أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا﴿57﴾
کسانى را که آنان مىخوانند، خودشان وسيلهاى (براى تقرب) به پروردگارشان مىجويند، وسيلهاى هر چه نزديکتر؛ و به رحمت او اميدوارند؛ و از عذاب او مىترسند؛ چرا که عذاب پروردگارت، همواره در خور پرهيز و وحشت است!﴿57﴾
وَإِن مَّن قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا كَانَ ذَلِك فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا﴿58﴾
هيچ شهر و آبادى نيست مگر اينکه آن را پيش از روز قيامت هلاک مىکنيم؛ يا (اگر گناهکارند،) به عذاب شديدى گرفتارشان خواهيم ساخت؛ اين، در کتاب الهى [= لوح محفوظ] ثبت است.﴿58﴾
وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالآيَاتِ إِلاَّ أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُواْ بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلاَّ تَخْوِيفًا﴿59﴾
هيچ چيز مانع ما نبود که اين معجزات (درخواستى بهانهجويان) را بفرستيم جز اينکه پيشينيان (که همين درخواستها را داشتند، و با ايشان هماهنگ بودند)، آن را تکذيب کردند؛ (از جمله،) ما به (قوم) ثمود، ناقه داديم؛ (معجزهاى) که روشنگر بود؛ اما بر آن ستم کردند (و ناقه را کشتند). ما معجزات را فقط براى بيم دادن (و اتمام حجت) مىفرستيم.﴿59﴾
وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ طُغْيَانًا كَبِيرًا﴿60﴾
(به ياد آور) زمانى را که به تو گفتيم: «پروردگارت احاطه کامل به مردم دارد؛ (و از وضعشان کاملاً آگاه است.) و ما آن رؤيايى را که به تو نشان داديم، فقط براى آزمايش مردم بود؛ همچنين شجره ملعونه [= درخت نفرين شده] را که در قرآن ذکر کردهايم. ما آنها را بيم داده (و انذار) مىکنيم؛ اما جز طغيان عظيم، چيزى بر آنها نمىافزايد!»﴿60﴾
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إَلاَّ إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا﴿61﴾
(به ياد آوريد) زمانى را که به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده کنيد!» آنها همگى سجده کردند، جز ابليس که گفت: «آيا براى کسى سجده کنم که او را از خاک آفريدهاى؟!»﴿61﴾
قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إَلاَّ قَلِيلاً﴿62﴾
(سپس) گفت: «به من بگو، اين کسى را که بر من برترى دادهاى (به چه دليل بوده است؟) اگر مرا تا روز قيامت زنده بگذارى، همه فرزندانش را، جز عده کمى، گمراه و ريشهکن خواهم ساخت!»﴿62﴾
قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمْ جَزَاءً مَّوْفُورًا﴿63﴾
فرمود: «برو! هر کس از آنان از تو تبعيت کند، جهنم کيفر شماست، کيفرى است فراوان!﴿63﴾
وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَالأَوْلادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا﴿64﴾
هر کدام از آنها را مىتوانى با صدايت تحريک کن! و لشکر سواره و پيادهات را بر آنها گسيل دار! و در ثروت و فرزندانشان شرکت جوى! و آنان را با وعدهها سرگرم کن! -ولى شيطان، جز فريب و دروغ، وعدهاى به آنها نمىدهد-﴿64﴾
إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلاً﴿65﴾
(اما بدان) تو هرگز سلطهاى بر بندگان من، نخواهى يافت (و آنها هيچگاه به دام تو گرفتار نمىشوند)! همين قدر کافى است که پروردگارت حافظ آنها باشد.»﴿65﴾
رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا﴿66﴾
پروردگارتان کسى است که کشتى را در دريا براى شما به حرکت درمىآورد، تا از نعمت او بهرهمند شويد؛ او نسبت به شما مهربان است.﴿66﴾
وَإِذَا مَسَّكُمُ الْضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الإِنْسَانُ كَفُورًا﴿67﴾
و هنگامى که در دريا ناراحتى به شما برسد، جز او، تمام کسانى را که (براى حل مشکلات خود) مىخوانيد، فراموش مىکنيد؛ اما هنگامى که شما را به خشکى نجات دهد، روى مىگردانيد؛ و انسان، بسيار ناسپاس است!﴿67﴾
أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلاً﴿68﴾
آيا از اين ايمن هستيد که در خشکى (با يک زلزله شديد) شما را در زمين فرو ببرد، يا طوفانى از سنگريزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان کند)، سپس حافظ (و ياورى) براى خود نيابيد؟!﴿68﴾
أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفا مِّنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا﴿69﴾
يا اينکه ايمن هستيد که بار ديگر شما را به دريا بازگرداند، و تندباد کوبندهاى بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهى در برابر ما پيدا نکنيد؟!﴿69﴾
وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً﴿70﴾
ما آدميزادگان را گرامى داشتيم؛ و آنها را در خشکى و دريا، (بر مرکبهاى راهوار) حمل کرديم؛ و از انواع روزيهاى پاکيزه به آنان روزى داديم؛ و آنها را بر بسيارى از موجوداتى که خلق کردهايم، برترى بخشيديم.﴿70﴾
يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُوْلَئِكَ يَقْرَؤُونَ كِتَابَهُمْ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً﴿71﴾
(به ياد آوريد) روزى را که هر گروهى را با پيشوايشان مىخوانيم! کسانى که نامه عملشان به دست راستشان داده شود، آن را (با شادى و سرور) مىخوانند؛ و بقدر رشته شکاف هسته خرمايى به آنان ستم نمىشود!﴿71﴾
وَمَن كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلاً﴿72﴾
اما کسى که در اين جهان (از ديدن چهره حق) نابينا بوده است، در آخرت نيز نابينا و گمراهتر است!﴿72﴾
وَإِن كَادُواْ لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَإِذًا لاَّتَّخَذُوكَ خَلِيلاً﴿73﴾
نزديک بود آنها تو را (با وسوسههاى خود) از آنچه بر تو وحى کردهايم بفريبند، تا غير آن را به ما نسبت دهى؛ و در آن صورت، تو را به دوستى خود برميگزينند!﴿73﴾
وَلَوْلاَ أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلاً﴿74﴾
و اگر ما تو را ثابت قدم نمىساختيم (و در پرتو مقام عصمت، مصون از انحراف نبودى)، نزديک بود به آنان تمايل کنى.﴿74﴾
إِذاً لَّأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا﴿75﴾
اگر چنين مىکردى، ما دو برابر مجازات (مشرکان) در زندگى دنيا، و دو برابر (مجازات) آنها را بعد از مرگ، به تو مىچشانديم؛ سپس در برابر ما، ياورى براى خود نمىيافتى!﴿75﴾
وَإِن كَادُواْ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الأَرْضِ لِيُخْرِجوكَ مِنْهَا وَإِذًا لاَّ يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَلِيلاً﴿76﴾
و نزديک بود (با نيرنگ و توطئه) تو را از اين سرزمين بلغزانند، تا از آن بيرونت کنند! و هرگاه چنين مىکردند، (گرفتار مجازات سخت الهى شده،) و پس از تو، جز مدت کمى باقى نمىماندند!﴿76﴾
سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلاً﴿77﴾
اين سنت (ما در مورد) پيامبرانى است که پيش از تو فرستاديم؛ و هرگز براى سنت ما تغيير و دگرگونى نخواهى يافت!﴿77﴾
أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا﴿78﴾
نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريکى شب [= نيمه شب] برپا دار؛ و همچنين